Rozwój społeczeństwa informacyjnego nieuchronnie wiąże się ze zjawiskiem wykluczenia cyfrowego. Nierówności w dostępie do technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) i korzystaniu z nich wpływają na procesy gospodarcze, społeczne i demograficzne. Celem badania jest ustalenie wpływu czynników demograficznych i terytorialnych na poziom i zróżnicowanie wykluczenia cyfrowego polskich gospodarstw domowych. Badanie obejmowało lata 2003–2015. Wykorzystano dwa źródła danych: raporty Diagnozy społecznej oraz zasoby danych Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące budżetów gospodarstw domowych. Analizy oparto na autorskim wskaźniku wykluczenia cyfrowego. Uzyskane wyniki wskazują, że poziom i zróżnicowanie wykluczenia cyfrowego zwiększały się wraz ze wzrostem wieku mieszkańców oraz spadkiem ich liczby. Nie zaobserwowano wpływu płci i regionu na badane zjawisko.
technologie informacyjno-komunikacyjne, wykluczenie cyfrowe, wskaźnik wykluczenia cyfrowego
O33
Anand, S. (1983). Inequality and Poverty in Malaysia: Measurement and Decomposition. New York: Oxford University Press.
Brendesha, T. M., Kimberly, M. J. (2013). Black Youth Beyond the Digital Divide: Age and Gender Differences in Internet Use, Communication Patterns, and Victimization Experiences. Journal of Black Psychology, 40(3), 291–307.
Bylok, F. (2012). Wpływ czynników demograficznych na przemiany konsumpcji w Polsce. Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, (103), 17–32.
Czapiński, J., Panek, T. (red.). (2003–2015). Diagnoza społeczna. Pobrane z: www.diagnoza.com.
Dixon, L. J., Correa, T., Straubhaar, J., Covarrubias, L., Graber, D., Spence, J., Rojas, V. (2014). Gendered Space: The Digital Divide Between Male and Female Users in Internet Public Access Sites. Journal of Computer-Mediated Communication, 19(4), 991–1009.
Koronacki, J., Mielniczuk, J. (2006). Statystyka dla studentów kierunków technicznych i przyrodniczych. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.
Kowalczyk, T., Pleszczyńska, E., Ruland, F. (2004). Grade models and methods for data analysis. With applications for the analysis of data populations. New York: Springer.
Podolec, B. (2008). Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania sytuacji materialnej gospodarstw domowych. W: K. Jakóbik (red.), Statystyka społeczna – dokonania, szanse, perspektywy (s. 109–123). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Rószkiewicz, M. (2006). Tworzenie zabezpieczenia materialnego w świetle badań polskich gospodarstw domowych. Gospodarka Narodowa, (4), 69–86.
Sarama, M. (2011). Regionalne zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, (67), 571–579.
Śmiałowski, T. (2019). Assessment of digital exclusion of Polish households. Quantitative Methods in Economics, 20(1), 54–61.
Śmiałowski, T., Jałowiecki, P. (2012). Terytorialne zróżnicowanie obszarów wykluczeń technologicznych. Roczniki Naukowe SERiA, 14(4), 125–131.
Śmiałowski, T., Ochnio, L. (2019). Economic contexts of differences in digital exclusion. Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia, 18(2), 88–100.
Theil, H. (1967). Economics and Information Theory. Amsterdam: North Holland Publishing Company.
Turczak, A., Zwiech, P. (2013). Czynniki wpływające na strukturę wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych w Polsce. Zeszyty Naukowe Studia i Prace WNEiZ, 2(33), 189–207.
Van Dijk, J. A. G. M. (2012). The Evolution of the Digital Divide. The Digital Divide turns to Inequality of Skills and Usage. W: J. Bus, M. Crompton, M. Hildebrant, G. Metakides (red.), Digital Enlightenment Yearbook (s. 57–78). Amsterdam: IOS Press.
Witkowska, D., Matuszewska-Janica, A. (2013). Zróżnicowanie płac ze względu na płeć: zastosowanie drzew klasyfikacyjnych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (279), 58–66.
Witte, J., Kiss, M., Lynn, R. (2015). The internet and social inequalities in the U.S. W: M. Ragnedda, G. W. Muschert (red.), The Digital Divide: The Internet and Social Inequality in International Perspective (s. 67–85). London: Routledge.
Zillien, N., Marr, M. (2015). The digital divide in Europe. W: M. Ragnedda, G. W. Muschert (red.), The Digital Divide: The Internet and Social Inequality in International Perspective (s. 55–56). London: Routledge.
